Το αριστούργημα «Οι Άθλιοι» (Les Misérables), που εκδόθηκε το 1862, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα του Victor Hugo και μια διαχρονική ανάλυση της κοινωνικής αδικίας, της φτώχειας και της λύτρωσης. Ο Ουγκό αφηγείται την ιστορία του Ζαν Βανζάν, ενός πρώην κατάδικου που προσπαθεί να αλλάξει τη ζωή του και να ζήσει με εντιμότητα, αλλά η κοινωνία συνεχίζει να τον κυνηγά για το παρελθόν του.
Κεντρικό θέμα του έργου είναι η σύγκρουση μεταξύ του καθήκοντος και της συμπόνιας. Ο αστυνόμος Ζαβέρ, που κυνηγά τον Ζαν Βανζάν, αντιπροσωπεύει τον νόμο χωρίς έλεος, ενώ ο Βανζάν ενσαρκώνει την ανθρώπινη ικανότητα για αλλαγή και καλοσύνη. Μέσα από τις παράλληλες ιστορίες χαρακτήρων όπως η Φαντίνα, η Κοζέτ και ο Μαριούς, ο Ουγκό καταγράφει τα δεινά των φτωχών, την ελπίδα της επανάστασης, την αγάπη και την αυτοθυσία.
Οι Άθλιοι δεν είναι μόνο ένα λογοτεχνικό έργο – είναι μια πολιτική και κοινωνική διακήρυξη υπέρ των αδυνάτων, που συνεχίζει να εμπνέει ανθρώπους και καλλιτέχνες σε όλο τον κόσμο, τόσο στη λογοτεχνία όσο και στο θέατρο και τον κινηματογράφο.
Ο Βίκτωρ Ουγκώ είναι γνωστός για πολλά έργα του, πέρα από τους Άθλιους (Les Misérables). Εδώ είναι μερικά από τα πιο γνωστά του έργα:
-
Les Misérables (Οι Άθλιοι, 1862) – Πολιτικό και κοινωνικό μυθιστόρημα που πραγματεύεται τη φτώχεια, τη λύτρωση και την κοινωνική αδικία.
-
Notre-Dame de Paris (Η Παναγία των Παρισίων, 1831) – Τραγωδία της ομορφιάς και της απόρριψης με φόντο τη γοτθική αρχιτεκτονική του Παρισιού.
-
Le Dernier Jour d’un Condamné (Η τελευταία μέρα ενός κατάδικου, 1829) – Σπαρακτική καταγγελία της θανατικής ποινής μέσα από τον εσωτερικό μονόλογο ενός μελλοθάνατου.
-
L’Homme qui rit (Ο άνθρωπος που γελά, 1869) – Κοινωνική αλληγορία για την απομόνωση και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
-
Les Travailleurs de la mer (Οι εργάτες της θάλασσας, 1866) – Ύμνος στην ανθρώπινη θέληση και την πάλη με τη φύση.
-
La Légende des siècles (Ο θρύλος των αιώνων) – Ποιητικό έπος που εξιστορεί την πρόοδο της ανθρωπότητας μέσα από σύμβολα και μορφές.
-
Les Contemplations – Αυτοβιογραφική ποιητική συλλογή για τον έρωτα, τη θλίψη, την απώλεια και τη μνήμη.
-
L’Art d’être grand-père (Η τέχνη του να είσαι παππούς) – Τρυφερό έργο για την οικογένεια, την παιδική ηλικία και την αγνότητα.
-
Le Rhin – Συλλογή στοχασμών και περιγραφών της ευρωπαϊκής κουλτούρας και πολιτικής.